In afstemming met zorgverleners zijn twee overzichten opgesteld van geneesmiddelen die in de Nederlandse gezondheidszorg van groot belang zijn, één gericht op volwassenen en één gericht op kinderen. Op deze pagina vindt u de Nederlandse lijst van kritieke geneesmiddelen voor volwassenen.
Toelichting
De projectgroep voor de volwassenlijst bestaat uit de Federatie Medisch Specialisten (FMS), Nederlandse Vereniging van ZiekenhuisApothekers (NVZA), Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) en Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Daarnaast zijn Verenso en NVAVG als agendalid betrokken geweest bij dit proces.
Om tot een gedragen lijst te komen, hebben we eerst gekeken naar andere, bestaande lijsten van kritieke of essentiële geneesmiddelen. Dit betrof zowel internationale lijsten (WHO, Europa, enkele individuele landen) als Nederlandse lijsten die zijn opgesteld voor bijvoorbeeld spoedeisende hulp, antibiotica of de huisartsenzorg. Op basis daarvan zijn we tot een aantal criteria gekomen.
Dit heeft geleid tot een onderverdeling in vier categorieën en definities:
- Vitaal: geneesmiddelen die onmiddellijk (binnen enkele uren) of op korte termijn (binnen 48 uur) nodig zijn, anders leidt dit tot mortaliteit;
- Essentieel: ontbreken van het geneesmiddel leidt binnen 3 dagen tot 3 maanden tot mortaliteit of sterk verhoogd ziektelast in de algemene bevolking of voor een patiënt(engroep);
- Noodzakelijk: geneesmiddelen die nodig zijn om het maatschappelijk verkeer binnen Nederland te waarborgen;
- Overig: geneesmiddelen die niet in bovenstaande criteria. Geneesmiddelen binnen deze groep kunnen nog steeds belangrijk zijn voor de Nederlandse praktijk.
De G-Standaard is gebruikt om een lijst van alle in Nederland beschikbare geneesmiddelen op te stellen. De volgende lijsten zijn geselecteerd om alle middelen van de G-standaard te classificeren naar de vier categorieën: NHG-Behandelrichtlijn Geneesmiddelen en zuurstof in spoedeisende situaties (basislijst en aanvulling ‘facultatief’); SWAB-lijst; Ambulancelijst; WHO List of Essential Medicines; EU Union List of Critical Medicines; Nederlandse beoordeling ten behoeve van de EU Union List; de actuele Noorse lijst(en); de actuele Deense lijst(en); NHG-formularium (dit bevat alle geneesmiddelen aanbevolen in NHG-richtlijnen).
Van alle beschikbare, geregistreerde geneesmiddelen in Nederland is gescoord of ze op één of meer van de bestudeerde lijsten staan. Het resultaat is voorgelegd aan de projectgroepleden, die vervolgens hun achterban hebben geraadpleegd. KNMP, NHG, zogeheten Special Interest Groups (SIGs) van de NVZA en diverse wetenschappelijke verenigingen van de Federatie Medisch Specialisten hebben alle middelen die relevant zijn voor hun vakgebied beoordeeld en waar nodig de initiële beoordeling gemotiveerd bijgesteld. Als de motivatie ontbrak of het oordeel tussen twee partijen verschillend was, heeft de projectgroep zich over de uiteindelijke beoordeling uitgesproken. Dit heeft geleid tot de huidige lijst.
In samenspraak met zorgverleners zullen we deze lijst periodiek corrigeren of aanvullen. Heeft u naar aanleiding van deze lijst op- of aanmerkingen, mail ons dan op lijstkritiekegeneesmiddelen@lcg.nl.
ATC | ATC3 | Stof naam | Toedieningsvorm | Uiteindelijke beoordeling |
---|---|---|---|---|
A01AB03 | A01A | Chloorhexidine | Oromucosaal | Noodzakelijk |
A01AB09 | A01A | Miconazol | Oraal | Noodzakelijk |
A02AD01 | A02A | Algeldraat/magnesiumhydroxide | Oraal | Noodzakelijk |
A02AA04 | A02A | Magnesiumhydroxide | Oraal | Noodzakelijk |
A02BA01 | A02B | Cimetidine | Oraal | Noodzakelijk |
A02BC05 | A02B | Esomeprazol | Oraal | Essentieel |
A02BC05 | A02B | Esomeprazol | Parenteraal | Essentieel |
A02BA03 | A02B | Famotidine | Oraal | Noodzakelijk |
A02BC03 | A02B | Lansoprazol | Oraal | Noodzakelijk |
A02BC01 | A02B | Omeprazol | Oraal | Essentieel |
A02BC02 | A02B | Pantoprazol | Oraal | Essentieel |
A02BC04 | A02B | Rabeprazol | Oraal | Noodzakelijk |
A02BX02 | A02B | Sucralfaat | Oraal | Noodzakelijk |
A03BA01 | A03B | Atropine | Parenteraal | Vitaal |
A03FA03 | A03F | Domperidon | Oraal | Noodzakelijk |
A03FA01 | A03F | Metoclopramide | Oraal | Essentieel |
A03FA01 | A03F | Metoclopramide | Parenteraal | Essentieel |
A04AA01 | A04A | Ondansetron | Oraal | Vitaal |
A04AA01 | A04A | Ondansetron | Parenteraal | Vitaal |
A04AD01 | A04A | Scopolamine | Transdermaal | Noodzakelijk |
A06AB02 | A06A | Bisacodyl | Oraal | Noodzakelijk |
A06AB02 | A06A | Bisacodyl | Rectaal | Noodzakelijk |
A06AG10 | A06A | Docusinezuur | Rectaal | Noodzakelijk |
A06AG10 | A06A | Docusinezuur/sorbitol | Rectaal | Noodzakelijk |
A06AD12 | A06A | Lactitol | Oraal | Noodzakelijk |
A06AD11 | A06A | Lactulose | Oraal | Noodzakelijk |
A06AX04 | A06A | Linaclotide | Oraal | Noodzakelijk |
A06AD15 | A06A | Macrogol | Oraal | Noodzakelijk |
A06AD65 | A06A | Macrogol/zouten | Oraal | Essentieel |
A06AG01 | A06A | Natriumfosfaten | Rectaal | Noodzakelijk |
A06AG11 | A06A | Natriumlaurylsulfoacetaat/sorbitol | Rectaal | Noodzakelijk |
A06AC01 | A06A | Plantago Ovata | Oraal | Noodzakelijk |
A06AB06 | A06A | Sennosiden A+b | Oraal | Noodzakelijk |
A07AA07 | A07A | Amfotericine B | Oraal | Essentieel |
A07AA12 | A07A | Fidaxomicine | Oraal | Essentieel |
A07AA02 | A07A | Nystatine | Oraal | Noodzakelijk |
A07AA06 | A07A | Paromomycine | Oraal | Vitaal |
A07AA11 | A07A | Rifaximine | Oraal | Vitaal |
A07AA09 | A07A | Vancomycine | Oraal | Vitaal |
A07BA01 | A07B | Kool Geactiveerd | Oraal | Vitaal |
A07CA | A07C | Rehydratiezout | Oraal | Vitaal |
A07DA03 | A07D | Loperamide | Oraal | Noodzakelijk |
A07EA06 | A07E | Budesonide | Rectaal | Noodzakelijk |
A07EC02 | A07E | Mesalazine | Rectaal | Noodzakelijk |
A07EC01 | A07E | Sulfasalazine | Oraal | Noodzakelijk |
A07EC01 | A07E | Sulfasalazine | Rectaal | Noodzakelijk |
A10AD05 | A10A | Insuline Aspart/protamine | Parenteraal | Essentieel |
A10AB01 | A10A | Insuline Gewoon | Parenteraal | Vitaal |
A10AD01 | A10A | Insuline Gewoon+isofaan | Parenteraal | Essentieel |
A10AC01 | A10A | Insuline Isofaan | Parenteraal | Essentieel |
A10AD04 | A10A | Insuline Lispro/insuline Lispro, Protamine | Parenteraal | Essentieel |
A10BK01 | A10B | Dapagliflozine | Oraal | Essentieel |
A10BJ05 | A10B | Dulaglutide | Parenteraal | Essentieel |
A10BK03 | A10B | Empagliflozine | Oraal | Essentieel |
A10BB09 | A10B | Gliclazide | Oraal | Essentieel |
A10BB12 | A10B | Glimepiride | Oraal | Essentieel |
A10BH05 | A10B | Linagliptine | Oraal | Noodzakelijk |
A10BJ02 | A10B | Liraglutide | Parenteraal | Essentieel |
A10BA02 | A10B | Metformine | Oraal | Essentieel |
A10BJ06 | A10B | Semaglutide | Parenteraal | Essentieel |
A10BH01 | A10B | Sitagliptine | Oraal | Noodzakelijk |
A10BB03 | A10B | Tolbutamide | Oraal | Essentieel |
A10BH02 | A10B | Vildagliptine | Oraal | Noodzakelijk |
A11DA01 | A11D | Thiamine | Oraal | Essentieel |
A11DA01 | A11D | Thiamine | Parenteraal | Vitaal |
A12AA04 | A12A | Calciumcarbonaat | Oraal | Noodzakelijk |
A12BA01 | A12B | Kaliumchloride | Oraal | Noodzakelijk |
A12CC02 | A12C | Magnesiumsulfaat | Parenteraal | Essentieel |
B01AA07 | B01A | Acenocoumarol | Oraal | Vitaal |
B01AC06 | B01A | Acetylsalicylzuur | Oraal | Vitaal |
B01AD02 | B01A | Alteplase | Parenteraal | Vitaal |
B01AB02 | B01A | Antitrombine Iii | Parenteraal | Essentieel |
B01AF02 | B01A | Apixaban | Oraal | Vitaal |
B01AE03 | B01A | Argatroban | Parenteraal | Vitaal |
B01AC08 | B01A | Carbasalaatcalcium | Oraal | Essentieel |
B01AC04 | B01A | Clopidogrel | Oraal | Vitaal |
B01AE07 | B01A | Dabigatran | Oraal | Vitaal |
B01AB04 | B01A | Dalteparine | Parenteraal | Vitaal |
B01AB09 | B01A | Danaparoide | Parenteraal | Essentieel |
B01AX01 | B01A | Defibrotide | Parenteraal | Vitaal |
B01AF03 | B01A | Edoxaban | Oraal | Vitaal |
B01AB05 | B01A | Enoxaparine | Parenteraal | Vitaal |
B01AC09 | B01A | Epoprostenol | Parenteraal | Vitaal |
B01AC16 | B01A | Eptifibatide | Parenteraal | Essentieel |
B01AA04 | B01A | Fenprocoumon | Oraal | Vitaal |
B01AX05 | B01A | Fondaparinux | Parenteraal | Vitaal |
B01AB01 | B01A | Heparine | Parenteraal | Vitaal |
B01AC11 | B01A | Iloprost | Parenteraal | Vitaal |
B01AB06 | B01A | Nadroparine | Parenteraal | Vitaal |
B01AC22 | B01A | Prasugrel | Oraal | Vitaal |
B01AF01 | B01A | Rivaroxaban | Oraal | Vitaal |
B01AD11 | B01A | Tenecteplase | Parenteraal | Vitaal |
B01AC24 | B01A | Ticagrelor | Oraal | Vitaal |
B01AB10 | B01A | Tinzaparine | Parenteraal | Vitaal |
B01AD04 | B01A | Urokinase | Parenteraal | Vitaal |
B02AB02 | B02A | Alfa-1-proteinaseremmer | Parenteraal | Noodzakelijk |
B02AA02 | B02A | Tranexaminezuur | Oraal | Essentieel |
B02AA02 | B02A | Tranexaminezuur | Parenteraal | Vitaal |
B02BD04 | B02B | Albutrepenonacog Alfa | Parenteraal | Vitaal |
B02BD02 | B02B | Damoctocog Alfa Pegol | Parenteraal | Vitaal |